Centralne Muzeum Pożarnictwa

  • BIP
  • Warto odwiedzić
  • PZG Oddział Mazowiecki
  • Strona Główna
  • Wydarzenia
  • O Muzeum
    • Informacje Ogólne
    • Kierownictwo
    • Biblioteka
    • Wydawnictwa
    • Historia
  • Ekspozycja
  • Zaplanuj wizytę
    • Godziny otwarcia
    • Ceny biletów
    • Co zwiedzający wiedzieć powinien
    •  Regulamin monitoringu wizyjnego
  • Edukacja
  • Dostępność
  • Kontakt
WIRTUALNE
MUZEUM

Wydarzenia

czwartek, 19 stycznia 2023 / Published in Wydarzenia

Strażacy ambasadorami pamięci wojny polsko-rosyjskiej z 1863 r.

Na bieżący rok przypada 160. rocznica wybuchu powstania styczniowego. Rozpoczęło się ono 22 stycznia, trwało do jesieni 1864 r. Walkę z Rosjanami podjęło ok. 200 tys. żołnierzy. Stoczono ok. 1 200 bitew i potyczek. Główną areną wojny była Polska centralna i ówczesna Litwa.

Pamiętna bitwa kampanii miała miejsce 5 maja 1863 r. pod Krzykawką na północ od Olkusza. W bitwie poległ m.in. Francesco Nullo, ochotnik z Włoch, przybył tu zafascynowany postawą Polaków. W 1909 r. olkuszanie postanowili zbudować pomnik nagrobny Francesco Nullo. Pośród inicjatorów był strażak Jan Jarno – wieloletni komendant Straży Ogniowej w Olkuszu. Działo się to w tajemnicy przed Rosjanami, którzy rządzili wówczas w mieście. Rosjanami byli: naczelnik powiatu, komendant żandarmerii oraz szef straży granicznej. W Olkuszu mieszkała też grupa rosyjskich urzędników. Pomnik nagrobny w kształcie złamanego dębu wykonano w Dąbrowie Górniczej. Przewieziono go pod osłoną nocy do Olkusza i postawiono na (obecnym) starym cmentarzu – miejscu spoczynku Fr. Nullo i kilku jego polskich towarzyszy broni.

W 1923 r. obchodzono w Olkuszu 60. rocznicę śmierci płk. Nullo. Do Olkusza przybyli: delegacja z Włoch, przedstawiciele rządu RP, Stefan Żeromski, delegacje władz wojewódzkich i powiatowych z regionu, uczniowie i weterani z 1863 r. Straż pożarna z Olkusza wraz z Policją Państwową utworzyły kordon od dworca do rynku. Po mszy świętej odbyła się na rynku defilada, następnie przemarsz na cmentarz do pomnika Fr. Nullo. W uroczystościach brało udział 14 jednostek straży pożarnych z orkiestrami. Współorganizatorem wydarzenia był Jan Jarno – wspomniany komendant Straży Ogniowej w Olkuszu.

W 1938 r. zainicjowano budowę pomnika Fr Nullo w Krzykawce – miejscu bitwy z 5 maja 1863 r. Wykonanie okazałego kamiennego pomnika sfinansowali członkowie OSP Krzykawa oraz Antoni Bogucki właściciel dworku w Krzykawce i zarazem wicemarszałek senatu RP. Niemal gotowy pomnik nie doczekał się odsłonięcia, które planowano na 8 maja 1939 r. Powodem były zawirowania związane ze zbliżająca się wojną. Dopiero w 1963 r., z okazji 100. rocznicy wybuchu powstania styczniowego ukończono pomnik poprzez dodanie kamiennego orła i metalowej tablicy pamiątkowej.

Areną walk powstańczych był też Miechów. 17 lutego 1863 r. doszło tam do fatalnej w skutkach bitwy. Oddział Apolinarego Kurowskiego starł się w samym śródmieściu z przygotowanymi do tego Rosjanami. Użycie kawalerii w wąskich ulicach miasta okazało się zgubne dla powstańców. Zginęło ich ok. 200. W bitwie tej brał udział Andrzej Marek. Kilka lat po upadku powstania, w 1873 r., Andrzej Marek był założycielem i pierwszym naczelnikiem OSP Myślenice. Był z zawodu prawnikiem. Z uwagi na umiejętności organizacyjne powierzono mu rok później stanowisko burmistrza Myślenic. Za jego kadencji nastąpił szereg inwestycji miejskich – planty, telegraf i budowa szkoły.

Tekst i ilustracje Dariusz Falecki

Pocztówka patriotyczna z godłem stosowanym przez Rząd Narodowy w 1863 r., zbiory autora
Pomnik Francesco Nullo postawiony w 1909 r. na cmentarzu w Olkuszu z inicjatywy m.in. Jana Jarno – naczelnika Straży Ogniowej w Olkuszu
Fragment pomnika Francesco Nullo z 1909 r. w Olkuszu
U góry, czwarty od lewej Jan Jarno – w mundurze strażackim, członek komitetu obchodów 60. rocznicy wybuchu powstania styczniowego i śmierci Fr. Nullo
Pomnik Francesco Nullo w Krzykawce, ustawiony w 1938 r. nieopodal bitwy z inicjatywy m.in. OSP Krzykawka
Tablica pamiątkowa na pomniku Fr. Nullo w Krzykawce
Orzeł wieńczący pomnik Fr. Nullo w Krzykawce
Znicz z wizerunkiem Fr. Nullo przy pomniku w Krzykawce (wykonany i postawiony przez stowarzyszenie kibiców Zagłębia Sosnowiec)
Remiza OSP Krzykawka (nieistniejąca)
Andrzej Marek – powstaniec z 1863 r., naczelnik i założyciel OSP Myślenice
„Napad na Miechów”, obraz Jana Sobeckiego z książki pt. „Rok 1863” wydanej w 1913 r.

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

  • Polityka prywatności
Centralne Muzeum Pożarnictwa

© Copyright Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach 2021. All Rights Reserved. Wszystkie prawa zastrzeżone.     Szlak Zabytków Techniki

TOP Przejdź do treści
Otwórz pasek narzędzi Ułatwienie dostępu dla osób ze szczególnymi potrzebami

Ułatwienie dostępu dla osób ze szczególnymi potrzebami

  • Powiększ CzcionkęPowiększ Czcionkę
  • Pomniejsz CzcionkęPomniejsz Czcionkę
  • Odcienie SzarościOdcienie Szarości
  • Wysoki KontrastWysoki Kontrast
  • NegatywNegatyw
  • Jasne tłoJasne tło
  • Podkreślone linkiPodkreślone linki
  • Resetuj Resetuj
  • Film dla osób głuchoniemychFilm dla osób głuchoniemych
  • Wniosek dla osób głuchoniemychWniosek dla osób głuchoniemych