Centralne Muzeum Pożarnictwa

  • BIP
  • Warto odwiedzić
  • Strona Główna
  • Wydarzenia
  • Konferencja 22.09.2022
  • O Muzeum
    • Informacje Ogólne
    • Kierownictwo
    • Biblioteka
    • Wydawnictwa
    • Historia
  • Ekspozycja
  • Zaplanuj wizytę
    • Godziny otwarcia
    • Ceny biletów
    • Co zwiedzający wiedzieć powinien
    •  Regulamin monitoringu wizyjnego
  • Edukacja
  • Kontakt
WIRTUALNE
MUZEUM

Wydarzenia

czwartek, 19 stycznia 2023 / Opublikowane w Wydarzenia

Strażacy ambasadorami pamięci wojny polsko-rosyjskiej z 1863 r.

Na bieżący rok przypada 160. rocznica wybuchu powstania styczniowego. Rozpoczęło się ono 22 stycznia, trwało do jesieni 1864 r. Walkę z Rosjanami podjęło ok. 200 tys. żołnierzy. Stoczono ok. 1 200 bitew i potyczek. Główną areną wojny była Polska centralna i ówczesna Litwa.

Pamiętna bitwa kampanii miała miejsce 5 maja 1863 r. pod Krzykawką na północ od Olkusza. W bitwie poległ m.in. Francesco Nullo, ochotnik z Włoch, przybył tu zafascynowany postawą Polaków. W 1909 r. olkuszanie postanowili zbudować pomnik nagrobny Francesco Nullo. Pośród inicjatorów był strażak Jan Jarno – wieloletni komendant Straży Ogniowej w Olkuszu. Działo się to w tajemnicy przed Rosjanami, którzy rządzili wówczas w mieście. Rosjanami byli: naczelnik powiatu, komendant żandarmerii oraz szef straży granicznej. W Olkuszu mieszkała też grupa rosyjskich urzędników. Pomnik nagrobny w kształcie złamanego dębu wykonano w Dąbrowie Górniczej. Przewieziono go pod osłoną nocy do Olkusza i postawiono na (obecnym) starym cmentarzu – miejscu spoczynku Fr. Nullo i kilku jego polskich towarzyszy broni.

W 1923 r. obchodzono w Olkuszu 60. rocznicę śmierci płk. Nullo. Do Olkusza przybyli: delegacja z Włoch, przedstawiciele rządu RP, Stefan Żeromski, delegacje władz wojewódzkich i powiatowych z regionu, uczniowie i weterani z 1863 r. Straż pożarna z Olkusza wraz z Policją Państwową utworzyły kordon od dworca do rynku. Po mszy świętej odbyła się na rynku defilada, następnie przemarsz na cmentarz do pomnika Fr. Nullo. W uroczystościach brało udział 14 jednostek straży pożarnych z orkiestrami. Współorganizatorem wydarzenia był Jan Jarno – wspomniany komendant Straży Ogniowej w Olkuszu.

W 1938 r. zainicjowano budowę pomnika Fr Nullo w Krzykawce – miejscu bitwy z 5 maja 1863 r. Wykonanie okazałego kamiennego pomnika sfinansowali członkowie OSP Krzykawa oraz Antoni Bogucki właściciel dworku w Krzykawce i zarazem wicemarszałek senatu RP. Niemal gotowy pomnik nie doczekał się odsłonięcia, które planowano na 8 maja 1939 r. Powodem były zawirowania związane ze zbliżająca się wojną. Dopiero w 1963 r., z okazji 100. rocznicy wybuchu powstania styczniowego ukończono pomnik poprzez dodanie kamiennego orła i metalowej tablicy pamiątkowej.

Areną walk powstańczych był też Miechów. 17 lutego 1863 r. doszło tam do fatalnej w skutkach bitwy. Oddział Apolinarego Kurowskiego starł się w samym śródmieściu z przygotowanymi do tego Rosjanami. Użycie kawalerii w wąskich ulicach miasta okazało się zgubne dla powstańców. Zginęło ich ok. 200. W bitwie tej brał udział Andrzej Marek. Kilka lat po upadku powstania, w 1873 r., Andrzej Marek był założycielem i pierwszym naczelnikiem OSP Myślenice. Był z zawodu prawnikiem. Z uwagi na umiejętności organizacyjne powierzono mu rok później stanowisko burmistrza Myślenic. Za jego kadencji nastąpił szereg inwestycji miejskich – planty, telegraf i budowa szkoły.

Tekst i ilustracje Dariusz Falecki

Pocztówka patriotyczna z godłem stosowanym przez Rząd Narodowy w 1863 r., zbiory autora
Pomnik Francesco Nullo postawiony w 1909 r. na cmentarzu w Olkuszu z inicjatywy m.in. Jana Jarno – naczelnika Straży Ogniowej w Olkuszu
Fragment pomnika Francesco Nullo z 1909 r. w Olkuszu
U góry, czwarty od lewej Jan Jarno – w mundurze strażackim, członek komitetu obchodów 60. rocznicy wybuchu powstania styczniowego i śmierci Fr. Nullo
Pomnik Francesco Nullo w Krzykawce, ustawiony w 1938 r. nieopodal bitwy z inicjatywy m.in. OSP Krzykawka
Tablica pamiątkowa na pomniku Fr. Nullo w Krzykawce
Orzeł wieńczący pomnik Fr. Nullo w Krzykawce
Znicz z wizerunkiem Fr. Nullo przy pomniku w Krzykawce (wykonany i postawiony przez stowarzyszenie kibiców Zagłębia Sosnowiec)
Remiza OSP Krzykawka (nieistniejąca)
Andrzej Marek – powstaniec z 1863 r., naczelnik i założyciel OSP Myślenice
„Napad na Miechów”, obraz Jana Sobeckiego z książki pt. „Rok 1863” wydanej w 1913 r.

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

  • Polityka prywatności
Centralne Muzeum Pożarnictwa

© Copyright Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach 2021. All Rights Reserved. Wszystkie prawa zastrzeżone.     Szlak Zabytków Techniki

TOP Skip to content
Open toolbar

Ułatwienie dostępu dla osób ze szczególnymi potrzebami

  • Powiększ Czcionkę
  • Pomniejsz Czcionkę
  • Odcienie Szarości
  • Wysoki Kontrast
  • Negatyw
  • Jasne tło
  • Podkreślone linki
  • Reset
  • Film dla osób głuchoniemych
  • Wniosek dla osób głuchoniemych